（转帖）王崇芳之---编写中的《世界语汉语大词典》（初稿）词条样本之五“koro”

anniespera

（说明：1. 这只是初稿的样本。初稿，就意味着还有一些疏漏和错误未及纠正。现在贴出来，目的是征求意见。敬请朋友们提出改进意见，以便进行修改和调整体例。2. 将来拟出两个版本：一个是内容详实的，初步定名为《世界语汉语大词典》；另一个是简明的，定名为《世界语汉语词典》。前者只出网络版，后者争取出纸张版。）

anniespera

kor|o
①（ = kardio）【解】心脏，心： la homa ~o estas dividita en du parojn da kavoj: atrioj kaj ventrikloj 人的心脏分两对腔室： （两个）心房和 （两个）心室 / senti batojn ĉe l' ~o 感到（自己的）心跳 / la sango alfluas al la ~o 血液流向心脏 / eĉ pinglo povas ~on trapiki 〈谚〉一根小针也能把心儿刺穿（意为：一件不如意的小事也会使人心里感到痛苦或烦恼） / tio premas la ~on 这压迫着心脏（指生理感觉）；〈转〉这使得心有压抑感（指心理感觉） → angino, kardio, diastolo, sistolo, palpitacio, valvo
②〈转〉心（指思想、感觉的中心）；内心： akiri ies ~on 取得某人的欢心［信任］ / alpreni ion al la ~o 把某事挂在心上；关心某事 / ami iun el la tuta ~o 实心实意地爱某人 / el ［per］ la tuta ~o 由衷地；从心坎里；乐意地；真诚地；诚心诚意地 / ridi el la tuta ~o 尽情地笑；痛快地笑 / labori per la tuta ~o 全心投入地工作，一心一意地 / ĉu vi havas iomete da ~o kaj konscienco? 你还有一点良心吗？ / elverŝi sian ~on 吐露真心；说出心里话 / enŝteliĝi en ies ~on （思想、感情）悄悄地进入心坎里；油然而生；渐渐滋生 / faciligi la ~on 使安心；使放心；使感到宽慰 / fajro provas la oron, mizero la ~on 〈谚〉烈火试真金，患难见人心 / fandi ies ~on 软化某人的心 / fendi al iu la ~on使人极其苦恼，裂人心肺 / frakasi ies ~on 使某人心碎，伤透了某人的心 / havi bonan ~on 心肠好；有慈悲心 / havi ~on 有勇气；发善心，做好事 / havi puran ~on 心地纯洁 / homoj sen ~o 没有心肝的人；没有同情心的人，心肠残忍的人 / kio iras el ~o, venas al ~o 〈谚〉出自内心，来到内心（意为：以心换心，相互信赖） / kiom la ~o deziras 〈谚〉心里所想得到的数量（意为：大量；多；此惯用语常用在宾语从句中，如： havi, kiom la ~o deziras 有很多很多的东西，即心里想要多少就有多少） / ~amato 心爱的人，意中人 / ~ĝojiga 令人高兴 / ~ŝira 使人心痛欲裂的，令人肝肠欲断的 / ~kreviga 令人心碎的，使人伤心的 / ~inklino 倾慕，倾心，爱恋 / mola ~o 软心肠，慈悲心肠 / malmola 硬心肠，铁石心肠 / ~o aroganta ［ĝoja, kontenta, malica, milda, prudenta, saĝa, suferanta］傲慢的［快乐的，满足的，邪恶的，温柔的，明白事理的, 智慧的, 忍受着痛苦的］心 / ~o ĉe ~o 真诚地；诚恳地；坦率地；贴心地 / ~o el oro 高贵的心；仁慈的心；善良的心 / ~o pleniĝas, lango moviĝas 〈谚〉心里满，舌头转；心里有话，不吐不快。（意为：心里有痛苦或委屈，嘴里就要讲出来。） / ~o tro plena, buŝo parolas 〈谚〉心里委屈（或痛苦）多，嘴巴就要说；里有话，不吐不快 / krevigi la ~on 使伤心，使心碎 / la venĝo ronĝas lian ~on 复仇的念头折磨他的心 / lavi de la malbono vian ~on 洗刷掉你心灵的污浊 / li havis la senton, kvazaŭ pro malĝojo tuj krevos al li la ~o 他感到他的心悲痛得似乎要破裂 / libere elverŝi sian ~on 毫无拘束地说心里话，开诚布公 / malkovri sian ~on antaŭ ［al］ iu 在某人面前［向某人］表达自己的内心，向某人倾吐肺腑，把自己的心掏给某人，向某人谈心 / malŝarĝi la ~on 解除精神负担，使心情轻松 / meti ĝojon en ies ~on 把快乐放在某人心里，使某人快乐 / mia ~o neniel emas al rido 我怎么也笑不起来 / mueli ies ~on 使某人感到十分痛心；使某人很伤心 / nudigi al iu sian ~on 向某人流露真情，说出心里话 / preni instruon en sian ~on 把教导记在心上 / purigi ies ~on 使某人心地纯洁 / rompi al iu la ~on 伤了某人的心，使某人伤心 / se la ~o tiras vin 如果你有此意；如果你喜欢 / se okulo ne vidas, ~o ne avidas 〈谚〉眼不见，心不贪（意为：如果没有看到某种东西，也就不会产生的占有欲） / sendankeco lia tranĉas al mi la ~on 他的忘恩负义使我心如刀割 / espero prokrastata dolorigas la ~on 所盼望的迟延未得，令人心忧（《旧约》） / ŝiri al iu la ~on 使某人感到十分痛心；使某人很伤心 / trabori al iu la ~on 刺痛某人的心；使某人十分伤心 / travidi ies ~on 看穿某人的心 / tuŝi ies ~on 触动某人的心 / vi distranĉas mian ~on! 你把我的心撕碎了！ → animo, kapo ↘ ~premi, ~tuŝi

anniespera

③〈转〉爱情，情欲；爱好： belecon taksas ne okulo, sed ~o 〈谚〉评价美不用眼睛而靠心灵 / edziĝi laŭ ~o 出于感情［出于爱］而结婚 / doto ~on ne varmigas （赠送的）钱财温暖不了情感（本句中的“~o”作“情感”、“爱情”讲，“doto”可以理解为“嫁妆”，也可指男家赠给新娘的财物，但这里不宜译为“嫁妆”） / for de l' okuloj, for de la ~o 〈谚〉久不见，心不想；远于目，则远于心；眼一不见，心就不念；远离眼前，疏隔心田；人远情疏 / konkeri la ~on de virino 赢得女人的倾心 / havi la ~on libera 还没有恋爱
④〈转〉（表示亲爱的称呼）宝贝儿，心肝，心爱的人，心上人： mia ~o, 我的心肝［宝贝］
⑤〈转〉事物的中心，核心，中央： la ~o de la tero 地心 / la ~o de brasiko 白菜心 / li loĝas ĉe la ~o de la urbo 他住在市中心 / penetri ĝis la ~o de la temo 涉及到论题的核心 / Parizo estas la ~o de Francujo 巴黎是法国的中心 → kerno
⑥【植】（树干的）木髓部分，心材： ~putro 木髓腐烂

anniespera

◆ ~a ①【解】【医】心脏的，心的： ~aj valvoj, ~a blokado ②【医】对心脏起作用的： ~a medikamento ③〈转〉衷心的，真诚的，竭诚的，热诚的，诚挚的： ~an dankon! 衷心的感谢！ / amo pli ~a, disiĝo pli dolora 〈谚〉爱得越真挚，分手越痛苦 / ~a akcepto 热诚的接待 / preĝu ~e kaj laboru fervore 〈谚〉祈祷要心诚，工作要热忱
~e 衷心地，由衷地，诚心诚意地，真诚地，真挚地，热诚地： ~e danki 由衷地感谢 / ~e premi al iu la manon 和某人热情地握手 / ami plej ~e iun 最真挚地爱某人 / ~e inviti iun 真诚地邀请某人
~eco 衷心，真诚，真挚，诚恳，诚意： paroli kun ~eco 诚恳地谈话 / premi al iu la manon kun ~eco 和某人热情地握手
antaŭ~a【解】心前区的： antaŭ~a regiono de la torako 胸廓的心前区 / antaŭ~a doloro 心前区痛
el~a （ = ~a③, sincera）衷心的，真诚的： el~a deziro 衷心的祝愿 / el~a saluto 真诚的致意
sen~a ①【解】没有心脏的，无心的 ②没有心肝的，无同情心的，冷酷的，狠心的，残暴的： sen~a rabisto 残暴的强盗 / vi paroladas kiel sen~ulo
tut~e 全心全意地，诚心诚意地，由衷地： penti tut~e pri sia peko 真心诚意地悔过 / mi estas tut~e via 我的心全属于你
bon~a 好心的，好心肠的，仁慈的，善意的，富于同情心的： homo afabla kaj bon~a 面善心慈的人
bon~eco 好心，善心，仁慈，慈善： la dioj donu al vi rekompencon pro via bon~eco! 愿神报偿你的仁慈！
favor~a 宠爱的，慈爱的，宽厚的，宽大为怀的： kun favor~ulo vi estas favor~a 慈爱的人，你以慈爱待他（《旧约》） / tiel same favor~e, kiel mi agis kun vi, vi agos kun mi 我怎样厚待了你，你也要照样厚待我（《旧约》） / kiamaniere vi havas la eksteraĵon de besto kaj tamen estas plena de favor~eco? 你怎么可能在兽的外表下内心会充满慈爱？ / mi favor~os tiun, kiun mi favor~os 要恩待谁就恩待谁（《旧约》）→ ~favori
lepor~o （ = malkuraĝulo）〈转〉胆小鬼
mol~a 软心肠的，心软的，易动感情的
malmol~a 硬心肠的，铁石心肠的，不为感情所动的
plen~a 全心的，满心的，毫无保留的： plen~a gajeco 全心的喜悦 / plen~e petadi Dion 恳切地请求上帝

anniespera

附：2005年版PIV“koro”词条原文：

[sup]*[/sup]kor/o 1 AN Muskola kava organo, kiu per siaj kontrahiĝoj pumpas la sangon tra la korpo, kaj kiu estas la centra organo de la sangocirkuliga sistemo: la homa koro estas dividita en du parojn da kavoj: atrioj kaj ventrikloj; senti batojn ĉe l’ koro; la sango alfluas al la koro; eĉ pinglo povas koron trapiki; tio premas la koron (pro fizika aŭ morala angoro); li havis la senton, kvazaŭ pro malĝojo tuj krevos al li la koro. → angino, kardio, diastolo, sistolo, palpitacio, valvo. 2 (f) Tiu sama organo, rigardata kiel sidejo de la sentoj (deziro, ĝojo, sufero): havi, kiom la koro deziras; frakasi, rompi, ŝiri, trabori, fendi, uleli ies koron; kio iras el koro, venas al koro (konfido naskas konfidon); se okulo ne vidas, koro ne avidas; malŝarĝi la koron; malkovri antaŭ iu, al iu sian koron; se la koro tiras vin (se tio plaĉas al vi); alpreni ion al la koro (tutkore interesiĝi pri io); ami, ĝoji, ridi, labori el (per) la tuta koro; koro aroganta, ĝoja, kontenta, malica, malmola, milda, prudenta, saĝa, suferanta; mia koro neniel emas al rido; peza ŝarĝo falis al mi sur la koron; havi koron (kuraĝon aŭ kompatemon); ĉu vi havas iomete da koro kaj konscienco?; homoj sen koro; havi bonan koron (kompatemon), puran koron; koro el oro; koramato; korinklinoj; korĝojiga, korŝira, korkreviga spektaklo. → animo, kapo. ↘ korpremi, kortuŝi. 3 (f) Tiu sama organo, rigardata kiel sidejo de amo, de pasio: belecon taksas ne okulo, sed koro; edziĝi laŭ koro; doto koron ne varmigas; for de l’ okuloj, for de la koro. 4 (f) Karesa nomo de amata persono: mia koro, iru paroli kun via filino; mia plej kara koro; frata koro, mi vin sekvos!. 5 (f) La plej interna parto de io: la koro de la tero, de pomo; li loĝas ĉe la koro de la urbo; penetri ĝis la koro de la temo; Parizo estas la koro de Francujo. → kerno. 6 BO Plej interna parto de planto, ekz. la plej juna parto de ŝoso (korŝoso), medolo de trunko: korputro (putro de ekz. korŝoso aŭ de la meza parto de tubero).

anniespera

kora 1 AN ME Apartenanta al la koro: koraj valvoj, kora blokado. 2 ME Efikanta sur la koron: kora medikamento. 3 (f) Venanta el la koro: per kora movo etendi la manon por manpremo; koran dankon!; amo pli kora, disiĝo pli dolora; kora akcepto; preĝu kore kaj laboru fervore; ami plej kore.
koreco el koro venanta bonvolo, afablo: neniam mi premis al iu la manon kun pli sincera estimo kaj koreco.
antaŭkora AN Troviĝanta antaŭe de la koro: antaŭkora regiono de la torako.
elkora kora 3, sincera: elkora saluto.
senkora 1 AN Ne posedanta koron. 2 Senkompata, nesentema: ho senkora pastroj!; senkoraj rabistoj; vi paroladas kiel senkorulo.
tutkore El la tuta koro: ŝi pentis tutkore pri sia peko; mi estas tutkore via.
bonkora Kompatema, sentema: ili agis kun mi kiel bonkoraj friponoj; bonkoraj penoj; bonkora, varmiga rigardo; la dioj donu al vi rekompencon pro via bonkoreco!.
favorkora Indulga, inklina favori: kun favorkorulo vi estas favorkora; tiel same favorkore kiel mi agis kun vi, vi agos kun mi; kiamaniere vi havas la eksteraĵon de besto kaj tamen estas plena de favorkoreco?; mi favorkoros tiun. → korfavori.
leporkoro (f) Malkuraĝulo.
molkora Facile emociita, influebla.
plenkora Tute sincera, ne havanta ian retenon: liaj okuloj brilis per plenkora gajeco; plenkore petadi Dion.

转自http://verdareto.com/forumo/cina/