我们常常喜欢用“秀色可餐”来形容一个女子的容貌十分美丽。按钱锺书先生的“通感”说,这个成语将人的视觉、味觉打通,并和人的欲望交错、融合在短短的四个字中。这个成语源出于晋代陆机的诗《日出东南隅行》:“鲜肤一何润,秀色若可餐”。你看,表达得多么直率:那女子鲜润的肌肤,激起了他的欲望,竟想要把她当成美餐来享用!
钱先生所说的通感,是全人类的一种共同的心理感受。这也可以从《世界语插图大词典》(PIV)收录的柴门霍夫的例句中得到证明:
Ili manĝis sxin per la rigardo. (Z)
SXi ankaŭ estas tre apetita, tute ne malbela. (Z)
PIV还给“apetita”和“apetitveka”如下的释义和例词:
“(f) alloge dezirinda: apetita virino”(诱人的,刺激欲念的:迷人的女子)
另外,我还有柴门霍夫的译作“Georgo Dandin”一书第26页上读到这样的句子:
Mi havas grandan deziron fari kompoton el sxia tuta vizaĝo. 我有强烈的欲望,要把她的整张脸做成糖水果品。
看看,这里所表达的欲念已经不是一般的“秀色可餐”了!“可餐”只是表达一种可能性,而此公却要把她张脸吞下,欲望之强,跃然纸上!
“秀色可餐”,没有国界。
附:《汉语世界语大词典》稿中“秀色”词条:
【秀色】 [xiùsè] beleco: ~可餐 tiel bela, ke oni volas manĝi ĝin per la okuloj (kutime dirata pri tre ĉarma virino aŭ iafoje pri bela pejzaĝo) — tre bela; tre pitoreska; apetita (virino)